تاریخچه ای بر مسابقات رالی قهرمانی جهان (پارت اول)

یکی از جذاب­ ترین، مهیج ترین و در عین پرمخاطره­ ترین مسابقات، رالی قهرمانی جهان یا World Rally Championship (WRC) است که زیر نظر فدراسیون جهانی اتمبیل­رانی می ­باشد. واژۀ رالی از فعل “Rallier” در زبان فرانسوی گرفته شده است و به معنی تجمع است، اما نه تجمع برای مناسبات و یا اعتراضات بلکه تجمع برای رقابت و مبارزه. باید توجه داشت که که مسابقات رالی گستردگی بالایی دارند و در این قسمت به بخش ویژه­ای از این نوع مسابقه پرداخته می­شود. سکوی سرعت را دنبال کنید.

• 

• 

• 

• 

مقدمه ای بر امتیازات قهرمانی رالی جهان

در کل امتیاز دهی رالی قهرمانی جهان به دو بخش امتیازات رانندگان و کمک رانندگان و امتیازات سازندگان (Manufacturers) تقسیم می­شود. آخرین رتبه­ بندی سال نیز بر اساس این امتیازات محاسبه می­شود. امتیازات رانندگان/کمک رانندگان به ده نفر برتر به ­ترتیب با ۲۵،۱۸،۱۵،۱۲،۱۰،۸،۶،۴،۲،۱ تخصیص می­یابد. همچنین هر رالی  با یک مرحلۀ قدرت به پایان می­رسد که شامل امتیاز اضافی برای پنج رانندۀ برتر بوده از ۱ تا ۵ امتیاز دارد. امتیاز سازندگان شامل حداکثر دو رانندۀ برتر از سه رانندۀ مشخص شده توسط خود تیم درنظر گرفته می­شود. البته از سال ۲۰۲۱ امتیازات اضافی مرحلۀ قدرت در امتیاز سازندگان نیز اثر می­گذارد.

سال­های اولیه (۱۹۷۳ تا ۱۹۸۱)

از زمان­های کهن، شاید از ابتدای پیدایش انسان­های نخستین، نژاد بشر همواره به دنبال رقابت بوده است. تمایل اجتناب ناپذیر به پیروزی منجر به مسابقات با پای پیاده، با اسب و قایق شد و به محض اختراع خودرو در اواخر قرن هجدهم نیز وسیل ه­ای دیگر برای رقابت در نظر گفته شد.

علاقه­ مندان به مسابقات موتوری در طی سال­ها به مسابقات رالی در سراسر جهان پرداختند اما در آن زمان پلتفرم واحدی برای سازنگان خودرو و گروه­ها وجود نداشت تا بتوانند خود را در یک قهرمانی مورد سنجش قرار دهند.

بنابراین پس از افزایش تقاضا، رالی قهرمانی جهان تحت نظارت فدراسیون جهانی در سال ۱۹۷۳ شکل گرفت که با رالی مونته­ کارلو آغاز شد که در آن گروه­ های مختلف خود را در ۱۳ مسیر مسابقۀ بزرگ تحت بهترین شرایط آزمون، خودروها و رانندگان را به چالش میکشیدند.

• 

• 

تیم رنو با خودروی Alpine A110 برندۀ مسابقات افتتاحیه بود که توسط دستان قالب رانندگی مانند ژان کلود آندرو، ژان پیه­ره نیکولا و ژان لو تریه حاصل شد. بر خلاف نوپایی تیم­ ها، مسابقات دهۀ هفتاد میلادی WRC بسیار شورانگیز برگزار شدند، چه برای رانندگان و چه تماشاگران. در همین دوران بود که شاهد خاطره ­انگیزترین مسابقات رالی تمام ادوار بودیم.

از کشور ایتالیا، شرکت لانچا (یا لانسیا؛ Lancia) دست به ­کار شد تا به طراحی مدل زیبای Stratos بپردازد که در اختیار رانندگانی چوت ساندرو موناری و مارکو آلن قرار گرفت. فارغ از ظاهر آینده ­نگرانۀ این مدل، طنین دلنشین موتور V6 این خودرو به نحوی در مقایسه با سایر سدان­ های شرکت کننده در مسابقه یکتا بود.

در همین حوالی بود که فورد با مدل اسکورت RS وارد این مسابقه شد، آن هم با خودرویی که بعدها موفق­ترین خودروی تمام ادوار این سری مسابقات واقع شد.

افسانه­ های رالی اعم از هانو میکولا، بیورن والدگارد، آری واتانن و راجر کلارک با متد رانندگی گوشه­ای، سطج جدیدی از رقابت ها به ارمغان آوردند.

گروه B (4WD)، دوران طلایی رالی (۱۹۸۲ تا ۱۹۸۶)

با فرا رسیدن دهۀ هشتاد میلادی شاهد خودروهای چرخ عقب محرکی چون فورد اسکورت، فیات ۱۳۱ و لانچا استراتوس بودیم که فصلی نو از رقابت­ ها را رقم زدند.

این گروه دربردارندۀ برخی از جذاب­ ترین خودرو های رالی تمام ادوار بود. برای درک هرچه بهتر این عبارت باید خاطر نشان کرد که تعدادی از خودر وهای چهار چرخ محرک به ۵۰۰ اسب بخار می­رسید! منابع وقت اعلام می­داشتند که خودرو های گروه ب قادر به شتاب­ گیری صفر تا ۹۶ کیلومتر بر ساعت در ۲.۳ ثانیه بودند. از آنجایی که کمینه وزن مشخص شده حدود ۹۰۰ کیلوگرم بود، مهندسان تا حد ممکن خودروها را سبک می­کردند که نتیجه ه­ای چشمگیر در عملکرد خودرو ها داشت.

گرچه FIA استفاده از خودرو های چهار چرخ محرک را در سال ۷۹ میلادی مجاز اعلام کرد اما به عقیدۀ خودروسازان این تغییر سامانه بسیار پیچیده و درعین حال گران قیمت بود و قابل رقابت به ­نظر نمی­رسید. هرچند در سال ۱۹۸۲ آئودی با تولید مدل افسانه­ای کواترو خلاف این موج عمل کرد و از نتایج برق آسای آن بهره برد.

نتیجۀ قدرت بالای خروجی موتور توربوشارژ در کنار کششی که چینش چهار چرخ محرک به ارمغان می­ آورد بسیار مطلوب بود. در نتیجۀ این اقدامات خودروساز آلمانی در سال­های ۸۲ و ۸۴ به کسب عنوان خودروسازها و در سال­های ۸۳ و ۸۴ عنوان ­های رانندگان را به ترتیب توسط هانو میکولا و استیگ بلومکسویت (Stig Blomqvist) به دست آورد.

• 

• 

با مغلوب شدن سایر خودروسازها توسط کواترو، تب و تاب و هیجان رقابت ­ها بیش از پیش داغ ­تر شد. البته دیری نپایید تا روی خشن و تلخ این دوران آشکار شد. آری وتنن (Ari Vatanen) مجبور به فرار از پژو ۲۰۵ T16 خود در حال سوختن در آتش بود شد. در نهایت یک حادثۀ تلخ در طی رالی آرژانتین صدمات جدی به فین وارد کرد که باعث شد پیروزی را به هم ­تیمی خود، تیمو ساونن بدهد.

رقابت تا سال ۸۶ ادامه پیدا کرد و با رقابتی افسانه ه­ای در سرار جهان میان تویوونن (لانچا)، آلن (لانچا)، رورل (آئودی)، سالونن (پژو) و پاند (ام جی) روبرو شدیم.

به لطف عملکرد قوی، لانچا از همان ابتدا با رانندگی تویوونن و آلن در ردۀ اول در رالی مونته کارلو و سوئد قرار گرفت. در دور سوم رالی پرتغال، تیم ایتالیایی باری دیگر اقتدار خود را با کسب عناوین اولی، دومی و سوی پس از مرحلۀ سوم اثبات کرد.

• 

• 

باید اشاره داشت که عمده مسیرهای مسابقه، مسیرهای عمومی بودند، پس وجود تماشاگران بسیار زیاد دور از انتظار نبود. حتی برخی خبرنگاران و عکاسان در وسط مسیر قرار می­گرفتند و با مشاهدۀ گلولۀ پر سرعت خودرهای رالی به سرعت از مسیر خارج می­شدند. اما با سانحۀ غم ­انگیز فورد آر اس ۲۰۰خواکیم سانتوس که شامل از دست دادن کنترل در یکی از مسابقات و برخورد با تماشاگران که منجر به مرگ سه نفر و آسیب دیدن بیش از سی نفر شد، بسیاری از تیم­ها از ادامۀ رقابت امتناع کردند.

تویوونن باری دیگر در رالی ایتالیا موفق به کسب عنوان شد اما در مرحلۀ بعد، در کورسیکا، رالی قهرمانی جهان زمین خورد. در طی مرحلۀ ۱۷ام از این رقابت، لانچا دلتا اس ۴ تویوونن پس از انفجار به ته دره پرتاب شد. او و کمک راننده­اش سرجیو کرستا درجا کشته شدند.

در ادامۀ این تراژدی، FIA تحت عنوان قدرت بسیار بالا که عدم ایمنی را به همراه دارد، اقدام به ممنوع کردن رقابت­های این گروه تا پایان فصل کرد. در پی این اقدام نتایج رالی سن رومئو در حاله­ای از ابهام قرار گرفت و در نتیجه کانکونن با پژو برندۀ آن دوره شد.