در این مقاله قصد معرفی و بررسی روش های متداول تقویت ترمز (تیونینگ سیستم ترمز) را داریم. ترمز از قسمت های مهم خودرو محسوب میشود که امنیت جانی سرنشینان را تامین می کند. در هنگامی که شاید هیچ کاری از دست ما برای متوقف ساختن خودرو بر نیاید ترمز به کمک ما خواهد آمد و آنجا قدرت ترمز خوب برای ما محسوس میشود.
شاید درنگاه اول به یک ماشین تیون‌‌شده، پی به تغییرات سیستم ترمز نبریم اما قطعا با بررسی‌‌های بعدی متوجه تغییرات اساسی خواهیم شد. همیشه تقویت خودرو در بخش موتوری و کمک به شتاب‌گیری نیست بلکه باید مانعی برای این قدرت و شتاب باشد تا در موقع نیاز سرعت آن را بکاهد.
هر تیونینگ کار حرفه‌ای برای ماشین تیون شده ارتقا‌هایی برای ترمز آن در نظر می گیرد. ارتقا‌هایی که اکثرا شامل تعویض قطعات است. تیونینگ سیستم ترمز بطور خلاصه از بوستر و شلنگ‌های رابط و دیسک و لنت است.تعویض های ما در بخش‌های دیسکی کردن ترمز عقب اگر کاسه‌ای باشد ، بوستر ، لنت و دیسک است که خیلی فرایند ترمز‌گیری را بهبود می بخشد. اثری در حدود چند برابر کردن قدرت ترمز و کاهش چندین برابری مسافت ایستادن کامل دارد.ابتدا به بررسی دیسک می پردازیم.
دیسک ترمز
دیسک در تیونینگ سیستم ترمز از اعضای اصلی محسوب می شود که برای ترمز‌گیری لنت‌ها به دیسک می چسبند و آن را در آغوش می گیرند تا توقف یا کاهش سرعت خودرو ما فراهم شود. پس تغییر و بهبود نقصی‌های دیسک فابریکی یا دیسک ساده می‌تواند کمک بزرگی به ما بکند.
چون لنت به دیسک چسبیده و اصطکاک افزایش یافته و در همین حین باعث افزایش دما می شود که این افزایش دما خود اصطکاک را کاهش داده و ترمز‌گیری ما را ضعیف می کند. پس در مرحله اول باید به فکر کاهش دمای دیسک در هنگام ترمز‌گیری باشیم. برای این نقص اقدام به تعویض دیسک معمولی با دیسک های شیاردار یا سوراخ کاری شده می‌کنند.
این شیار‌ها یا سوراخ هایی که بر روی دیسک است فرایند خنک کاری دیسک را بهبود می بخشند. دیسک سوراخ دار آلیاژش با دیسک معمولی متفاوت است چون باید استحکام بیشتری داشته باشد که به دلیل ایجاد سوراخ روی دیسک تنش های وارده بر آن افزایش پیدا می کند.
نکته مهم این است که دیسک سوراخ دار جزو لوازم افترمارکت محسوب میشود و شما نمی‌توانید با بردن دیسک‌های معمولی به تراشکاری سوراخ بر روی آن ایجاد کنید.سوراخ کردن دیسک به روش عادی باعث تاب برداشتن دیسک پس از مدت کوتاه می شود.روند و مراحل ساخت دیسک سوراخ یا شیار دار به این شیوه است که ابتدا سوراخ ها برروی دیسک اعمال شده سپس اقدام به تنش‌زدایی و بالانس می‌کنند و در مرحله آخر هم آبکاری انجام خواهد شد.
حالا که دیسک سوراخ دار گزینه خوبی برای رفع نقص افزایش دما است نکته ای قابل توجه مطرح می شود.آن نکته این است که هرچه سطح دیسک بیشتر باشد قدرت ترمز افزایش پیدا می‌کند که ما با سوراخ‌کاری ازسطح دیسک استاندارد کاسته ایم پس باید علاوه بر تعویض دیسک معمولی با دیسک سوراخ دار اقدام به افزایش سایز دیسک هم بکنیم تا تاثیر منفی کاهش سطح توسط سوراخ کاری خنثی شود.
ما در این مرحله هم سایز دیسک را افزایش داده ایم و هم سوراخ کاری کرده ایم که جفت این مراحل تاثیر بسزایی در قدرت ترمز دارند.فقط باید توجه کرد که دیسک‌های سوراخ دار زمانی که خنک هستند عملکرد ضعیف تری نسبت به دیسک های معمولی دارند.مورد بعدی درباره دیسک این است که هرچه وزن دیسک کمتر باشد تاثیر بهتری دارد.پس نتیجه‌ای که می‌گیریم این است که افزایش اندازه دیسک،بدون محاسبه امکان‌پذیر نیست.
باید آلیاژی برای دیسک درنظر گرفته شود که هم وزن کمتر در عین حال استحکام بیشتر داشته باشد و هم شرایط دمایی بالا را تحمل کند و زود اصطکاکش کم نشود.استحکام آلیاژ دیسک بسیار اهمیت دارد چون همانطور که گفتیم برعکس دیسک یک تکه و بدون سوراخ ما در در دیسک های سوراخ دار در قسمت سوراخ تنش بسیاری داریم که دیسک باید تحمل کند و از قسمت سوراخ دچار ترک و شکستگی نشود تا سیستم ترمز ما مختل نشود.دیسک ترمز ما باید افزایش اندازه داشته باشد، آلیاژش مستحکم تر و سبک‌تر باشد،سوراخ‌کاری شده باشد و از اصطکاک خوبی بهره ببرد.
تیونینگ سیستم ترمز خودرو، تاثیر چشم‌گیری در افزایش امنیت خودرو دارد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی امنیت خودرو را مطالعه کنید.
کالیپر سیستم ترمز
کالیپر ترمز هم از اجزا دیگر تیونینگ سیستم ترمز است که مستقیم برروی دیسک دیده میشود.درون کالیپر پیستون‌های ترمز و لنت‌ها جای دارند.استحکام خود کالیپر مسئله مهمی است چون در اتومبیل رانی و پیست فشارهای زیادی به دیسک و کالیپر وارد میشود و بعضا شاهد شکستگی کالیپر یا شل شدن آن بوده ایم.حالا با تغییر‌هایی که میشود اعمال کرد آشنا می شویم.
تغییر در اندازه کالیپر پیرو تغییر دیسک نیاز است تا به خوبی برروی دیسک جدید سوار شود.
مورد بعدی تغییر در تعداد پیستون‌های ترمز که متصل به لنت هستند و لنت را به دیسک می فشارند.این تغییر تعداد پیستون یا تغییر اندازه پیستون‌ها باید متناسب با قدرت بوستر ترمز و اندازه کالیپر انجام شود که با تغییر سایز کالیپر امکان افزایش تعداد پیستون محیا می شود به شرطی که بوستر قوی تری جایگزین شود.
درون کالپیر یک جفت لنت درونی و بیرونی قرار دارد که لنت درونی به سمت خودرو و لنت بیرونی به سمت رینگ و لاستیک نصب شده است.تعویض لنت خشک و کم اصطکاک معمولی با لنت نرم و چسبندگی بالا بهبود هایی برای ما به ارمغان می آورد.در مورد لنت نکته دیگری که حائز اهمیت است جنس آن است که مرغوب و برند باشد تا در شرایط دمایی بالا کارایی لازم را داشته باشد و خیلی زود تمام نشود.لنت های سرامیکی تمام شرایط بالا را برخوردار هستند و کیفیت خوبی ارائه می‌دهند.
بوستر و روغن ترمز
تعویض بوستر با نمونه قوی تر از اقدامات اساسی و پایه ای تیونینگ سیستم ترمز محسوب می شود که برای مصرف کننده کار راحت تری است.
بوستر وظیفه اش تقویت فشار وارده از طرف پای راننده بر سیال داخل شیلنگ را دارد که فشار افزایش یافته به پیستون ترمز منتقل می شود.
تقویت بوستر باعث افزایش فشار بر پیستون‌های ترمز میشود که خود افزایش فشار لنت بر دیسک را به همراه دارد.بوستر با نمونه های با حجم بیشتر و فشار بالاتر جایگزین شده تا هم نیاز تعداد افزایش سیلندر و پیستون ترمز را فراهم کند و هم فشار وارده برپیستون‌ها را افزایش دهد.
برای تقویت بوستر ما باید شیلنگ و بست‌های آن را هم با نمونه‌های با کیفیت بهتر جایگزین کنیم تا نشتی روغن ترمز براثر افزایش فشار بوستر رخ ندهد.
حالا که شیلنگ‌ها قادر به تحمل فشار بیشتری هستند اهمیت تعویض روغن‌ترمز با نمونه بهتر آن است.روغن ترمز خوب باید درشرایط دمایی بالا زود تبخیر نشود و هم در شرایط فشارهای ناگهانی و بالا نیروی خوبی به پیستون ترمز منتقل کند.
اگر پیشنهاد‌هایی برای موارد بالا داشته باشیم میتوان گفت:اگر خودرویی شهری و فابریک دارید و از ترمز آن راضی نیستید پس از بررسی و نبودن ایراد فنی برای آن اقدام به تعویض بوستر ترمز با نمونه های قوی تر کنید که تغییری در دیسک و رینگ فابریک احتیاج ندارد.
اگر پکیج فول ریس و ترمز قدرتمند احتیاج باشد هم میتوان موارد بالا را در کنار هم اجرا کرد و یا یکباره کلا ترمز خودرو را با پکیج ترمز قوی تر جایگزین کرد که این مورد نیاز به تغییر در ابعاد رینگ و بیرون زدگی بیشتر لاستیک از گلگیر را به همراه دارد. از این رو است که شاهد تغییراتی در گلگیر و سیستم فنر خودرو های ریس هستیم و بیرون زدگی لاستیک از گلگیر هنوز هم دیده میشود این دلیلش این است که ترمز قوی تر جایگزین شده ابعاد بزرگ تری دارد و لاستیک به بیرون هول داده شده است.
در صورت تمایل به خواندن مطالب بیشتر در این مورد، به صفحه‌ی Brake Systems And How To Improve Stopping Performance مراجعه کنید.
